Doorgaan naar hoofdcontent

De psychologie van geld: waarom ons brein vaak slechte financiële keuzes maakt


Geld is meer dan een ruilmiddel. Het raakt aan onze diepste emoties, overtuigingen en angsten. Terwijl we rationeel denken dat we financiële beslissingen nemen op basis van logica en feiten, is de werkelijkheid vaak heel anders. Ons brein is geëvolueerd om te overleven, niet om slim te budgetteren of strategisch te beleggen. En juist daarom maken we soms keuzes die ons op lange termijn benadelen, zelfs als we beter weten.

Een van de grootste psychologische valkuilen is de drang naar direct resultaat. Het menselijk brein geeft voorkeur aan onmiddellijke beloning boven langetermijnvoordeel. Dat verklaart waarom sparen lastig is, waarom mensen hun pensioen negeren, en waarom we eerder €50 uitgeven aan een etentje dan het opzijzetten voor later. Ons brein is simpelweg niet gebouwd voor geduld. Hetzelfde geldt voor beleggen: zodra de markt daalt, voelen velen paniek, terwijl het rationeel gezien juist een kans kan zijn om goedkoop in te stappen.

Een ander belangrijk aspect is sociaal vergelijken. We spiegelen onze levensstijl voortdurend aan die van anderen, vaak zonder dat we het doorhebben. Sociale media versterken dit effect, waardoor we meer geneigd zijn om uit te geven aan luxe, kleding of reizen, puur om erbij te horen. Maar die vergelijking is zelden eerlijk. De meeste mensen laten alleen hun hoogtepunten zien. Dat je buurman in een dure auto rijdt, zegt niets over zijn spaargeld of schulden. Toch laten we ons beïnvloeden en dat heeft direct effect op ons uitgavenpatroon.

Ook verliesaversie speelt een grote rol. We haten het gevoel van verlies zó erg, dat we vaak irrationele beslissingen nemen om dat te vermijden. Iemand kan bijvoorbeeld jarenlang blijven hangen in een slecht presterende investering, puur omdat het geldverlies anders “definitief” wordt. Of men houdt vast aan een te duur huis, terwijl verhuizen financieel veel verstandiger zou zijn. Deze emotionele binding aan geld belemmert helder denken.

En dan is er nog het zelfbedrog. Mensen overschatten vaak hun financiële kennis en discipline. Ze zeggen een budget te hebben, maar controleren hun uitgaven zelden. Ze denken “dat het deze maand wel meevalt”, terwijl de rekeningen zich opstapelen. Zonder externe druk of begeleiding blijven veel mensen steken in oude gewoontes, zelfs als die hen belemmeren.

Het goede nieuws? Financiële psychologie is te trainen. Door bewust te worden van deze denkpatronen, kunnen we ze leren herkennen en langzaam veranderen. Kleine gewoontes, zoals automatisch sparen of maandelijkse check-ins met je financiën, kunnen structureel gedrag beïnvloeden. Geld gaat namelijk zelden alleen over cijfers. Het gaat over vertrouwen, over zekerheid, over vrijheid. En wie het brein beter begrijpt, kan ook betere financiële keuzes maken.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Investeren in goud: Waarom is het een slimme keuze?

Goud is al heel lang een populaire keuze voor beleggers. Maar wat maakt goud zo speciaal? Hier zijn een paar redenen waarom investeren in goud een slimme zet kan zijn. Ten eerste is goud een veilige plek om je geld te bewaren. In moeilijke tijden, zoals bij economische problemen of als prijzen stijgen, blijft de waarde van goud vaak stabiel. Dit betekent dat je minder risico loopt met je investering. Daarnaast helpt goud om je investeringen te spreiden. Dit betekent dat als de waarde van aandelen daalt, goud vaak niet mee daalt en soms zelfs in waarde stijgt. Door goud aan je portefeuille toe te voegen, kun je je risico's beter beheren. Goud beschermt ook tegen inflatie, wat betekent dat als de prijzen stijgen, de waarde van goud meestal ook stijgt. Dit helpt je om je koopkracht te behouden. Tussen 2014 en 2024 is de prijs van goud flink gestegen. In 2014 kostte goud ongeveer 1.200 dollar per ounce. Door verschillende problemen in de wereld, zoals handelsconflicten en de gevol...

TikTok op het Randje: Trumps Last-Minute Redden of Verdwijnen Plan

Trump stelt TikTok-verbod uit: wat betekent dit voor de populaire app? De toekomst van TikTok in de Verenigde Staten hing aan een zijden draadje, maar president Donald Trump heeft op het laatste moment een reddingspoging ondernomen. Maandag tekende hij een uitvoerend bevel waarmee het dreigende verbod op de populaire video-app met 75 dagen wordt uitgesteld. Dit betekent dat TikTok-gebruikers voorlopig opgelucht adem kunnen halen – maar hoe gaat het nu verder? Een chaotische week voor TikTok-gebruikers De afgelopen dagen waren een achtbaanrit voor de 170 miljoen Amerikaanse TikTok-gebruikers. Op zaterdag verdween de app plotseling uit de lucht, net voordat de wet van kracht zou worden die TikTok verplichtte zichzelf te verkopen of te verdwijnen. Maar binnen enkele uren na Trumps uitspraak dat hij “TikTok ging redden,” begon de app alweer op te duiken. Hoewel de app weer werkt, blijft één groot probleem: TikTok is nog steeds niet te downloaden in de Apple App Store en Google Play Store. ...

Gamegigant Ubisoft onder druk: Wat betekent de tegenvaller voor de toekomst?

Ubisoft Entertainment SA (EPA: UBIP) zit in een turbulente periode, nadat analisten van Bernstein hun verwachtingen hebben verlaagd vanwege teleurstellende prestaties. De recente prestatiewaarschuwing van het bedrijf heeft geleid tot zorgen over de haalbaarheid van de financiële doelstellingen voor het fiscale jaar 2025 (FY25). Financiële prestaties en prognoses In het derde kwartaal van het fiscale jaar 2023-2024 rapporteerde Ubisoft netto-boekingen van €626,2 miljoen, net iets boven de eerder geschatte €610 miljoen. Toch betekent dit een daling van 13,8% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Over de eerste negen maanden van FY2023-2024 wist Ubisoft een lichte stijging van 1,6% te noteren, met netto-boekingen van €1.448,6 miljoen. Desondanks zag Ubisoft zich genoodzaakt om de verwachtingen voor FY2024-2025 naar beneden bij te stellen. De doelstelling voor netto-boekingen is nu €1,9 miljard, een daling ten opzichte van de eerder voorspelde €1,95 miljard. Deze aanpassing is g...